Το 2012 ήταν μία χρονιά που έδειξε μία τάση προς αύξηση κρουσμάτων των λοιμώξεων από τον ιό του Δυτικού Νείλου στην χώρα μας. Ο σκοπός της παρακάτω ανάλυσης είναι να παρουσιάσουμε μία συνοπτική εικόνα σχετικά με τα επιδημιολογικά δεδομένα και ενδεχόμενες τάσεις εξάπλωσης των κρουσμάτων στην Ελλάδα.
Επιβεβαιωμένα κρούσματα
Κατά τη διάρκεια του έτους 2012 έχουν επίσημα διαγνωστεί συνολικά 161 κρούσματα της νόσου, εκ των οποίων:
- 109 κρούσματα (67.7%) προκάλεσαν επιπτώσεις στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ)
- 52 κρούσματα (32.3%) παρουσίασαν ήπια συμπτώματα
Τα 109 κρούσματα που προκάλεσαν την προσβολή του ΚΝΣ είχαν σημείωσει τα ακόλουθα αποτελέσματα:
- 90 (82.6%) είχαν προκαλέσει συνέπειες της εγκεφαλίτιδας ή μηνιγγοεγκεφαλίτιδας
- 17 (15.6%) έχουν διαγνωστεί με συμπτώματα της άσηπτης μηνιγγίτιδας
- 5 (4.6%) προκάσεαν βαρύτερες συνέπειες, όπως χαλαρή παράλυση
Χρονοδιάγραμμα της εξέλιξης των κρουσμάτων
Το πρώτο κρούσμα της εμφάνισης της νόσου έχει καταγραφεί στις 20/06/2012 (εβδομάδα 25/2012) ενώ το τελευταίο περιστατικό έχει διαγνωστεί το 07/10/2012 (εβδομάδα 40/2012). Η άνοδος των κρουσμάτων σημειώθηκε ιδιαίτερα κατά του μήνες του Αυγούστου και του Σεπτέμβρη.
Οι περιοχές που σημείωσαν περισσότερα κρούσματα
Δύο βασικά επίκεντρα έχουν σημειώσει την μεγαλύτερη άνοδο στα κρούσματα του ιού:
- Τα νότια προάστια της Αθήνας: 28 κρούσματα (26% των περιστατικών που είχαν ως αποτέλεσμα την προσβολή του ΚΝΣ), κυρίως τον Ιούλιο 2012
- Οι αγροτικές περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης: 46 κρούσματα (με 42% εκ των οποίων περιστατικών με εκδηλώσεις στο ΚΝΣ), τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο 2012
Μεταξύ των άλλων γεωγραφικών περιοχών μετάδοσης του ιού για το 2012 συγκαταλέγονται οι ακόλουθοι νομοί: της Ξάνθης, της Δράμας, της Αχαΐας, της Λευκάδας, της Κέρκυρας, της Σάμου και της Άρτας.
Οι πληθυσμιακές ομάδες οι οποίες έπληξαν από τον ιό:
Ηλικιακή ομάδα: 11-95 ετών (μέσος όρος ηλικίας: 70 έτη)
Φύλο: 71 (65%) άνδρες, 38 (35%) γυναίκες
Πίνακας 1: Σύνολο κρουσμάτων που έχουν σημειωθεί ανά ηλικιακή ομάδα
| Ηλικιακή ομάδα | Σύνολο ασθενών | Ποσοστό κρουσμάτων ανά 100.000 του πληθυσμού |
| <20 | 2 | 0,09 |
| 20-29 | 3 | 0,23 |
| 30-39 | 3 | 0,17 |
| 40-49 | 4 | 0,23 |
| 50-59 | 12 | 0,80 |
| 60-69 | 29 | 2,34 |
| 70-79 | 31 | 2,94 |
| ≥80 | 25 | 4,22 |
Θανατηφόρα αποτελέσματα
Στο σύνολο έχουν καταγραφεί 18 θάνατοι στους παθόντες άνω των 70 ετών με χρόνια νοσήματα.
Εργαστηριακά δεδομένα
Οι έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί από το Εργαστήριο Αναφοράς Αρμποϊών του ΑΠΘ, πως αριθμός των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων για το έτος 2012, παρέμεινε στο ίδιο επίπεδο όπως εκείνο που σημειώθηκε για τις περιόδους των 2010 – 2011.
Εκστρατείες κατά της καταπολέμησης της εξάπλωσης του ιού
Το ΚΕΕΛΠΝΟ σε συνεργασία με τα άλλα όργανα του κράτους έχουν ετοιμάσει ένα πρόγραμμα δράσης που περιλαμβάνει τα ακόλουθα μέτρα:
- Τακτική ενημέρωση των ειδικών του κλάδου υγείας.
- Εκστρατείες πληροφόρησης του κοινού.
- Ενημέρωση για τα μέτρα πρόληψης από τα τσιμπήματα των κουνουπιών.
- Πληροφόρηση σχετικά με τη σημασία της αιμοεπαγρύπνησης στην κοινωνία.
- Εντομολογικός έλεγχος.
- Συντονισμός πράξεων με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης σχετικά με το έλεγχο σε ιπποειδή ζώα.
- Υλοποίηση του έργου του “Ειδικού Προγράμματις Ελέγχου για τον Ιό του Δυτικού Νείλου και την Ελονοσία”.
Εντομολογική παρακολούθηση
Σύμφωνα με την έρευνα που έχει πραγματοποιηθεί σε 7 γεωγραφικές περιοχές πάνω στους πληθυσμούς των ενηλίκων κατά την περίοδο του Μαϊου έως τον Οκτώβριο 2012.
Τα βασικά αποτελέσματα της έκθεσης περιλαμβάνουν τα ακόλουθα στοιχεία:
- Το είδος που υπερτερεί: Culex spp.
- Περίοδοι αύξησης κυκλοφορίας Culex spp.: δεύτερο δεκαήμερο Ιουλίου και 20 Αυγούστου – 10 Σεπτεμβρίου
- Επιβεβαίωση των κρουσμάτων του ιού στις περισσότερες πληττόμενες περιοχές
Έλεγχος σχετικά με τα Ζώα
Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας του Προγράμματος Ελέγχου για τον Ιό του Δυτικού Νείλου και της νόσου της Ελονοσία” έχουν ολοκληρωθεί τα ακόλουθα έργα:
- Ορο Επιδημιολογική μελέτη σε οικόσιτα πτηνά (κοτόπουλα και περιστέρια) στις περιοχές της Βόρειας Ελλάδας
- Παρακολούθηση των άγριων πτηνών που περιελάμβανε την εγκατάσταση των ειδικών παγίδων σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας
Τέλος της Περιόδου Κυκλοφορίας του Ιού
Η Ομάδα Εργασίας με σκοπό τον εντοπισμό των περιοχών που έχουν σημειώσει τα κρούσματα λοιμώξεων, αποφάνθηκε πως το τελευταίο περιστατικό μόλυνσης από τον ιού του ΔΝ στην Ελλάδα το έτος 2012 σημειώθηκε στις 10/11/2012, με λήψη των ακόλουθων παραγόντων:
- Τα τελευταία θετικά αποτελέσματα διάγνωση των λοιμώξεων
- Τη μεσολάβηση του χρονικού διαστήματος μεγαλύτερου από δύο μέγιστες περιόδους επώασης (28 ημέρες)
- Την προηγούμενη εμπειρία κατά τις τελευταίες περιόδους εμφάνισης του ιού
Συμπεράσματα
Η επανεμφάνιση του ιού του Δυτικού Νείλου στην Ελλάδα το 2012 ήταν αναμενόμενη, λαμβανομένου υπόψη του ιστορικού της ασθένειας στην χώρα μας.. Η επιδημιολογική παρακολούθηση, η συστηματική προσέγγιση στην αντιμετώπιση της αύξησης κυκλοφορίας των κουνουπιών και η εφαρμογή των μέτρων προσωπικής προστασίας αποτελούν τα βασικά μέτρα πρόληψης της εξάπλωσης της νόσου.
Η εμπειρία των προηγούμενων ετών της εξάπλωσης των κρουσμάτων στην Ελλάδα τονίζει τη σημασία της σωστής ενημέρωσης του κοινού σχετικά με τα πρώτα συμπτώματα, μέτρα πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης. Η άμεση αντίδραση των αρχών, και ο συντονισμών μεταξύ των αρμόδιων δημοσίων οργάνων παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην επιτυχημένη αντιμετώπιση του προβλήματος της εξάπλωσης του ιού του ΔΝ στην Ελλάδα.
